در قرن اخير از جمله اهداف استعمار غرب در ايران، هجوم به ارزشهاي ديني و سنتي من جمله مسأله «حجاب زن» بوده است.

اقدام رضاخان بر ضد پوشيدگي زنان به تقليد از فرهنگ غرب نشانه عملي اين هجوم فرهنگي بوده است.

با بروز جنگ جهاني اول و حدوث انقلاب اكتبر و سقوط تزاريسم، انگليسي ها در ايران در موقعيت كاملاً برتر قرار گرفتند. استعمارگران مهاجم انگلستان پس از دومين دهه قرن بيستم و به دنبال بحرانهاي پس از جنگ و نيز از بيم گرايش جامعه فقر زده ايران به كمونيسم به اصلاحات روبنايي و مقاومت زدايي و تجددگرايي در جامعه ايران نياز فراوان داشت و اين همه را بايد از طريق طبقه اي بي اصالت، ميان تهي و بي ريشه تأمين مي كرد.

انتخاب رضاخان ميرپنچ در كنار سيد ضياء الدين طباطبايي و بركشيدن او به مقام وزارت جنگ و سرانجام انتصاب او به سلطنت در تحقق همين امر انجام گرفت. رضاخان حتي در مقايسه با همرديفهاي قزاق خود در خصوص مباني ارزشهاي جامعه اسلامي ايران بي ريشه تر و لاقيدتر بود. با تشكيل سلطنت رضاخان سلطه سياسي و اقتصادي سرمايه داري انگلستان بر ايران كه در طول ادوار قبلي هيچ گاه كامل نشده بود، تكميل گرديد. با اين حال همچنان تعلقات فرهنگي و وابستگي جامعه ايران به ارزش هاي اسلامي ـ ملي كماكان به قوت خود باقي بود.

بنابراين دولتمردان رژيم جديد همانند تجربه اروپا هجوم به مذهب را از ابتدا از طريق رواج سكولاريسم و لاقيدي و بي اعتنايي و تحقير نمادهاي ديني و سنن ملي آغاز كردند و در ابتدا مطبوعات، كتابها و نظام آموزشي به صورت ابزار اصلي براي اعمال اين سياست درآمدند.

تأسيس مدارس خارجي در آن ايام، بازگشت فرزندان خانواده هاي اشرافي از فرنگ پس از اتمام تحصيل، نشر برخي مطبوعات متاثر از فرهنگ غربي و نهايتا فكر تشبه به غرب از جمله عوامل داخلي بود كه زمينه را براي اجراي سياست كشف حجاب فراهم ساخته بود. خواسته استعمار كه عامل اصلي چنين سياستهايي بود، برخي عوامل داخلي و تلاقي اين عوامل با خواسته هاي نفساني موضوع كشف حجاب را ايجاب مي كرد.

رضاخان مدعي بود كه وقتي مردم لباس متحدالشكل بپوشند، كلاه پهلوي به سر گذارند و به تقيدات ديني سستي نشان دهند متمدن خواهند شد. در واقع آنان خواستار متمدن شدن جامعه ايران به معناي رشد در پهنه دانش و فن آوري و فرهنگ نبودند بلكه ايجاد فرهنگ مصرفي از طريق تحقير ارزشهاي ملي و مذهبي مدنظر بود.

اگرچه رضاخان فكر تجدد گرايي را از اوايل سلطنت خود در سر مي پروراند كه از جمله: متحدالشكل كردن البسه در سال 1307 و ماجراي حضور خانواده پهلوي در حرم حضرت معصومه (س) و مخالفت مرحوم شيخ محمد تقي بافقي در سال 1306 و نوع پوشش اعضاي خانواده شاه و ديگر اقدامات او مويد اين واقعيت بود، ولي سفر تركيه اين تلقي را تقويت كرد چرا كه رضاخان بعد از مسافرت به تركيه، در اغلب اوقات ضمن اشاره به پيشرفت سريع كشور تركيه از برداشتن حجاب زنها و آزادي آنان صحبت مي كرد. تا اوايل 1314 شمسي كه يكي از روزها هيأت دولت را احضار كرد و گفت: ما بايد صورتاً و سنتاً غربي بشويم و در قدم اول كلاهها تبديل به شاپو بشود و نيز بايد شروع به برداشتن حجاب زنها كنيم، اما چون براي عامه مردم دفعتا مشكل است كه اقدام كنند، شما وزرا و معاونان بايد پيشقدم بشويد و هفته اي يك شب با خانمهاي خود در كلوپ ايران جمع شويد و به حكمت وزير فرهنگ وقت دستور داد كه در مدارس زنانه معلمان و دخترها بايد بدون حجاب باشند و اگر زن يا دختري امتناع كرد او را به مدارس راه ندهند.

در شرايطي كه رضاخان آماده مي شد تا با برداشتن حجاب زنان دربار، ملكه و دخترانش، آنان را با قافله تمدن غربي همراه سازد و از حرم خود وسيله اي براي تعميم فرهنگ تشبه به غرب در جامعه ايران بسازد و استفاده كند، جريان اجبار محصلان به كشف حجاب در تهران و شهرها ادامه يافت. در مقابل اجراي اين سياست بود كه سرانجام واقعه خونين مسجد گوهر شاد پديد آمد. رهبري كشتار خونين حرم حضرت رضا (ع) را سرلشكر مطبوعي بر عهده داشت.

با انتشار خبر قيام گوهرشاد، مقدمات اعتراض اجتماعي وسيعي فراهم شده بود، اما فقدان رهبري منسجم و نيز خشونت شديد عوامل شاه سبب شد كه نه تنها اين اعتراض اجتماعي تبلور پيدا نكند، بلكه رضاخان را مصمم به اجراي خشونت بار كشف حجاب كند.

نتيجه سياست نابخردانه كشف حجاب، گذشته از متزلزل ساختن ارزشهاي خودي و مقدمه سازي براي تسلط بر منحط ترين بخش هاي فرهنگي غرب، اين بود كه جامعه مذهبي ايران وقتي خود را در برابر سوادآموزي به قيمت برهنگي نواميس خود ديد، راه تحصيل را بر فرزندان خود بست و به اين ترتيب عملاً به فرايند رشد تحصيلي كشور نيز ضربه وارد شد. بلافاصله بعد از سقوط رضا شاه، كسانيكه روند زندگي پيشين را پي گرفتند، روي بر تافتند و آنها دريافتند كه راه حركت به سوي تمدن و توسعه، باز شدن راه براي شكوفايي استعدادهاي اجتماعي است نه آموختن مصرف گرايي و دنباله روي از مظاهر منحط فرهنگي.

تمدن وقتي معنا و مفهوم پيدا مي كند كه مردم ما به راه اكتشافات و اختراعات و رهروي فرزانگان و دانشمندان مغرب زمين مي رفتند، نه اينكه رهرو راه هنرپيشگان گردند.

اکنون پس از گذشت 26 سال از انقلاب اسلامي، حجاب به صورت يک رمز، سمبل و شعار در تمامي‌ جهان اسلام و نيز ميان مسلماناني که به صورت اقليت در کشورهاي غير اسلامي ‌زندگي مي‌کنند درآمده است. حجاب تنها به عنوان يک امر شرعي مورد توجه نيست، بلکه به عنوان يک نشان و يک علامت از بازگشت به سنت‌هاي اسلامي‌ مورد توجه قرار گرفته است.